CỔ GIẢI

Tên khoa học Milletia sp.

Thuộc họ Cánh bướm Fabaceae (Papilionaceae).

Cổ giải - Milletia sp

A. MÔ TẢ CÂY

Cổ giải là một loại cây gỗ lớn, cao từ 10-12m, tán cây xum xuê nhiều cành, nhiều lá. Thân cây to, tròn, đường kính có thể tới 30-40cm, mọc thẳng, màu nâu xanh thẫm, có nhiều nốt sần của lỗ bì thành những điểm hơi trắng bạc. Vỏ cây rất dễ bóc, để lộ lớp gỗ màu trắng. Lá mọc cách, kép lông chim, rìa lẻ với 5-9 lá chét, đôi khi chỉ có 3 lá chét (cây nhỏ). Lá chét dài 5-7cm, rộng 2-3cm. Lá chét có cuống ngắn 5-7mm. Hoa mọc thành chùm, màu trắng vàng. Quả giáp hình mã tấu, đầu nhọn. Vỏ quả có lông màu vàng nâu nhạt, mịn.

B. PHÂN BỐ, THU HÁI VÀ CHẾ BIẾN

Cổ giải là một loại cây sống ở những núi đá vôi tại các tỉnh Ninh Bình, Nam Hà, Vĩnh Phú, Hà Giang, Tuyên Quang. Có thấy mọc cả ở núi đất.

C. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Có thể có chất rotenon. Nhưng phản ứng chưa rõ rệt.

D. CÔNG DỤNG VÀ LIỀU DÙNG

Hiện nay ngoài công dụng cho gỗ, vỏ thân cây cổ giải được nhân dân nhiều nơi dùng làm thuốc diệt ruồi; cách dùng rất đơn giản chỉ cần lấy vỏ tươi hay khô (tươi có tác dụng mạnh hơn) giã nát thêm ít nước cơm hay cháo để vào nơi ruồi hay bay qua. Ruồi ăn phải nước cháo có chất vỏ cổ giải sẽ chết ngay tại chỗ. Để lâu vỏ bị khô, tác dụng có bị giảm sút.